Początki Płocka datuje się na ok IX - X w.Miasto jest najstarsze na Mazowszu, i jest jednym z najstarszych miast w Polsce. Na blisko pięćdziesięciometrowej skarpie znajdował się ośrodek pogańskiego kultu ( dokładnie na Wzgórzu Zamkowym ) .Składano tam krwawe ofiary z ludzi ( tylko z kobiet ! ) i zwierząt oraz urządzano libacje.Potem powstał w tym miejscu gród z podgrodziem.Ciekawostką jest, że pogański czarownik - wieszczek pełniący funkcje kapłańskie był zarazem kowalem-hutnikiem.Owe praktyki magiczne sięgają czasów epoki żelaza.
W X wieku dokonuje się akt chrztu.Książe plemienia Polan zamieszkujących te ziemie zlikwidował miejsce kultu budując gród jako ośrodek swojej władzy.Gród był mały, jego średnica nie przekraczała 50m. Pozostałą część Wzgórza Zamkowego o powierzchni dwóch hektarów zajmowało podgrodzie na którego terenie znalazła się później katedra. W X wieku założono szereg wsi służebnych( ich mieszkańcy byli wyspecjalizowani w tylko jednym zawodzie służąc panu ): Rybaki, Winiary, Świniary, dwukrotnie Kuchary, Drwały, Tokary, Łagiewniki, Cieśle, Kobierniki, Szewce, Konary, Woźniki, Sanniki. Obronny gród płocki o tak starannie zorganizowanym zapleczu gospodarczym możnaby więc bez przesady uznać za okresowo wykorzystywany dwór władcy o charakterze jego doraźnej rezydencji.Gdy w roku 1039 niejaki Masław (Miecław) opanował Mazowsze, a na tronie nie było króla, Płock stał się rzeczywistą stolicą.Ten stan rzeczy trwał do 1047, do klęski Masława. W roku 1075 powstaje biskupstwo płockie.W tym czasie nie było jeszcze katedry, więc jej funkcje pełniła rotunda na podgrodziu, w której pochowano zapewne matkę Bolesława Krzywoustego zmarłą w 1085, Władysława Hermana zmarłego w 1102, i w której odbywało się najprawdopodobniej uroczyste pasowanie na rycerza Bolesława Krzywoustego w 1100.Gdy po upadku Bolesława Śmiałego w roku 1079 na tron wstąpił rezydujący w Płocku Władysław Herman, można mówić o nowym awansie miasta do rangi stolicy kraju.Nowy władca rozpoczął rządy bez posiadania Krakowa( dotychczasowej stolicy ) rezydując w Płocku, który przez co najmniej dziesięć lat był formalną i rzeczywistą stolicą kraju.Herman znacznie unowocześnił i rozbudował swoją rezydencję.Jednak rządy jego wszechwładnego palatyna Sieciecha( dzierżył on rzeczywistą władzę ) sprowokowały wystąpienie opozycji możnowładców, którzy z klasztoru saskiego sprowadzili syna Władysława Zbigniewa, wymógłszy na monarsze uznanie praw pierworodnego, co prowadziło do pożądanego przez obóz możnych podziału Polski między Zbigniewa i Krzywoustego.Płock się dzielnie trzymał mimo wojen domowych i został zniszczony dopiero w roku 1109 przez Pomorzan, którzy zbezcześcili groby rodziców Bolesława Krzywoustego.Po kilkudziesięciu latach Bolesław Krzywousty zmarł w 1138 roku, jego ciało spoczęło obok prochów ojca w płockiej katedrze.(współcześnie otwarto groby i dokonano analiz.Poznano Krzywoustego po asymetrii kości twarzy) Po śmierci władcy władzę objął jego syn Bolesław Kędzierzawy.Wiele on czasu spędzał w Płocku podnosząc jego rangę.Potomek Bolesława, Konrad Mazowiecki otrzymał Mazowsze i Kujawy w 1202 roku.Walczył on z prusami oraz prowadził ciągłe walki o ziemię krakowsko - sandomierską. Te walki były jedną z przyczyn sprowadzenia przez niego Krzyżaków na Ziemię Chełmińską.Za rządów jego potomka Siemowita, zimą 1261/1262 Płock został zniszczony przez Prusów i Litwinów mszczących się za udział Siemowita w wyprawie na Litwę.Wtedy to zamyka się pierwszy okres świetności Płocka jako jednej ze stolic państwa polskiego i stolicy Mazowsza.
W 1495 roku, wraz ze śmiercią Janusza II zamknęła się ostatnia karta książęcego stołecznego Płocka.Rozpoczął się nowy okres dziejach miasta i księstwa płockiego, które myśl prawa lennego przeszło w bezpośrednie władanie korony polskiej.Książę czesko - warszawski Konrad III Rudy nie myślał jednak rezygnować ze spuścizny po bracie.Na wieść o jego zgonie pospieszył do Płocka, a sądownictwo sprawowane odtąd w imieniu Konrada świadczyło, że w księstwie płockim uznano jego władzę.Jan Olbracht, któremu w czasie elekcji na tron polski w 1492 r. przeciwstawił swoją kandydaturę Janusz II, nie chciał dopuścić do scalenia Mazowsza w jednym ręku.Odpowiedział więc zwołaniem pospolitego ruszenia z najbliższych województw.Nie doszło jednak do użycia siły.Dzięki zarazie Olbracht zdobył miasto bez jednego wystrzału (ani szczęku broni).Intensywne przygotowania wojenne i nieszczęsna wyprawa mołdawska spowodowała iż król dopiero w 1498 r. mógł nowo zdobytej dzielnicy poświęcić więcej uwagi. Przez te 6 lat zamek bardzo zniszczał.Płock stracił na znaczeniu.Płocczanie jednak nie poddawali się, dalej próbowali rozwijać swoje miasto.Uzyskali od króla zezwolenie na budowę wodociągów, jednak kolejne zarazy i pożary opóźniły realizację tego projektu.Włączyli się do długotrwałej walki ze składem w Toruniu (byli w tym zainteresowani jako eksporterzy zboża), lecz starostowie miasta prowadzili gospodarkę rabunkowo - wyzyskową.Szczególnie "zasłużył" się w tym względzie starosta Mikołaj Niszczycki.Zdesperowani mieszczanie złożyli skargę do króla uzyskując zniesienie lub ograniczenie niesprawiedliwie nałożonych praw.Ostatecznie zwycięstwo w tej nierównej walce zostało potwierdzone w 1525 r.W rok później rozszalałą się zaraza zabijając około 1100 osób co stanowiło jakąś czwartą część ludności miasta. W 1529-1530 Płock uwolnił się wreszcie od ciężkich rządów Mikołaja Niszczyckiego.Królowa Bona do spółki z kasztelanem dobrzyńskim starostwo płockie (płacąc ze skarbu prywatnego).Pod rządami królowej miasto się rozwijało, chociaż nastąpiło parę brzydkich wydarzeń.Należało do nich trafienie piorunem katedry, które spaliło lewą nawę, a roztopiona bryła ołowiu, jakim był kryty dach, przywaliła zgliszcza.Toczyły się walki między dawnym, a nowym opatem klasztoru benedyktynów, a bitwa wrzała nawet w kościele św. Wojciecha.Nastąpiły dwie kolejne zarazy, a w 1545 jeden z groźniejszych pożarów w jego dziejach.Ofiarą płomieni padła znaczna część miasta, fara pod wezwaniem św. Bartłomieja i klasztor św. Trójcy.
Mimo wszystkich tych klęsk miasto rozwijało się bardzo dobrze, a katedra i zamek zostały odrestaurowane.Około 1580 r. aglomeracja płocka zaledwie w części mieściła się w obrębie murów warownych i osobno umocnionego wzgórza zamkowego z katedrą.Stan zabudowy był zadowalający jeszcze w 1616 r., lecz następnie się pogorszył.W 1638 r. zauważono iż Wisła podmywa skarpę na, której stał zamek (i stoi).Szereg pożarów niszczył drewnianą zabudowę (największy podczas potopu szwedzkiego), po których zawsze przychodziła jednak rozbudowa.
Jeszcze się Płock nie podniósł po pożodze potopu szwedzkiego, a już nowa wojna zniszczyła terytorium całej Rzeczypospolitej.Już na samym początku wojny północnej Mazowsze Płockie dostało się w moc szwedzką, aczkolwiek bezpośrednie działania wojenne pierwszej kampanii tej wojny ominęły te tereny.Dopiero w 1705 roku Płock został zniszczony podczas oblężenia.Zaraz po wojnie przyszły klęski elementarne, mór, powódź.Szlachta płocka postanowiła wziąć udział w wojnie domowej poprzez przystąpienie do konfederacji tarnogrodzkiej. Uczyniła ten akces 30 VII 1716 r. wybierając marszałkiem konfederacji województwa stolnika płockiego Bogdana Stanisława Mostowskiego.
Płock odznaczył się w powstaniu listopadowym.Wystawił 2 pułki piechoty i jeden pułk jazdy.Mieszczanie, duchowieństwo oraz włościanie z okolicznych wsi wykazali się olbrzymią ofiarnością nie tylko masowo zgłaszając się do wojska, lecz również ofiarowując różnorakie darowizny jak bydło, wozy, zboże itd. Z Płocka wywieziono również trzy dzwony by przetopić je na armaty.Warto tu również wspomnieć o Arturze Zawiszy Czarnym, który swym bohaterstwem wsławił się w walce.Po klęsce powstania prowadził partyzantkę w okolicach Włocławka, lecz szybko został pojmany i powieszony.
CDN :)).